De : "AFRIKA CENTRO ESPERANTISTA"

Dato : Sab, 15 Apr 2006 09:18:56 +0100

Estimataj gesinjoroj de la tutmonda Esperanto-komunumo,

En Afriko estas uzataj lingvoj afrikaj jam de la komenco de la tempoj. La alveno de koloniistoj transformis lokajn lingvojn al dialektoj por tiel privilegii lingvojn eŭropajn. Afrikanoj estas devigataj lerni tiujn lingvojn. Lafranca kaj angla tiel fariĝas ĉefaj laborlingvoj en Afriko. Zamenhof iniciatis en 1887 la internacian lingvon, kaj funkciuloj de koloniistoj portis ĝin ankaŭ al Afriko kun la intenco, ke ĝi utilu al Afriko kiel ĝi jam utilas ankaŭ al eŭropanoj.

De 1980 ĝis nun la internacia lingvo akiras tute alian pozicion en Afriko ankaŭ pro la kontribuo de afrikanoj en ĝia disvastigado, precipe pro la sindediĉa laboro de Hans Bakker. Esperantistoj afrikaj ĉiel praktiku la lingvon, kunlaborante kun ĉiuj Esperantistoj kaj E-organizaĵoj tutmondaj. Tial ili per la suba deklaracio montras kiel ili konsideras la internacian lingvon, kaj kia ili deziras, ke ĝia movado estu en Afriko, ke ĝi estu profitodona ankaŭ al la kontinento

DEKLARACIO PRI LA ESENCO DE LA AFRIKA ESPERANTISMO

Ĉar pri la esenco de la esperantismo en Afriko multaj havas diversajn ideojn, tial ni subskribintoj, aktivaj por kaj per esperanto en pluraj landoj de la nigra kontinento, trovis oportuna proponi la sekvan klarigon.

1. La afrika esperantismo estas la penado de afrikanoj apliki esperanton en ĉiu kampo de la individua kaj socia vivo, surbaze de la valoroj kiujn la esperanto-kulturo originale produktis dum pli ol jarcento, eĉ anticipante la Universalan Deklaracion pri la Homaj Rajtoj (1948) kaj la Universalan Deklaracion pri la Lingvaj Rajtoj (1996).

2. Inter la originalaj valoroj de la esperanto-kulturo certe karaj al la afrikanoj estas :

a) la konscio pri aparteno al la tuta mondo, kaj ne nur al propra etno, naciŝtato aŭ kontinento ; konscio jen religie inspirita, kiel ĉe la homaranismo de Lazaro Ludoviko Zamenhof, jen sekulare motivita, kiel ĉe la sennaciismo de Eugeno Lanti ;

b) la rajto de ĉiu popolo je memdeterminado laŭ neperfortaj metodoj, kies heroldo estis Edmond Privat, amiko de Gandhi ;

c) la strebo al internacia kooperado paralele al la rezigno pri militoj, kies ĉefa teoriisto estis Pierre Cérésole, fondinto de la Internacia Civil-Servo ;

ĉ) la transnacia lingvospaco kreebla inter rifuĝintoj, militkaptitoj, ekzilitoj en la sama areo sed el malsama origino, kiel pruvis unuavice Julio Baĝy en Siberio ;

d) la partopreno en unika kultura diaspora fenomeno, kiun elkristaligis la plej grandaj verkistoj en la esperanto-literaturo, perante tra la lingvo senton de komuna destino, kaj eĉ identeco, kun multaj homoj dise en la mondo.

Disvolvi ĉi tiujn valorojn estas prioritato por la afrikanoj scipovantaj esperanton.

3. Same kiel la lingvo apartenas private al neniu, sed ĝin proprietas la tuta homaro, ankaŭ la esperantlingva komunumo ne povas esti monopolo de unu asocio, kiel ajn granda aŭ antikva ĝi estas. Tial la afrikanoj sentas sin liberaj pozitive kunlabori kun ĉiuj institucioj de la esperanto-mondo, se ili povas utili al la realigo de la afrika esperantismo.

4. La universale referenca verko por la lingvo estas la Fundamento de Esperanto, en ĉiuj siaj tri partoj : gramatiko, ekzercaro, vortaro. La Fundamento de Esperanto estas preskriba rilate la denotacion, sed nur priskriba rilate la konotacion. La konotacio, inkluzive de la tropa parolo nur eŭrope kaj biblie inspirita, estas rigardebla kiel nur sinkronie valora, kaj diakronie evoluigebla tra la jarcentoj ankaŭ danke al la kontribuo de la lingvouzo en la afrika Esperantio.

5. Esperantisto estas nomata ĉiu persono, kiu scias kaj uzas esperanton, tute egale por kiaj celoj li ĝin uzas, do nur kiel komunikilon, sendepende de la originalaj valoroj de la esperanto-kulturo. Esperantiano estas nomata ĉiu homo, kiu scias kaj uzas la lingvon kongrue al la supraj artikoloj, vidante en esperanto ne nur komunikilon, sed ankaŭ artan perilon kaj identigilon.

S U B S K R I B I N T O J

1. Individuoj

 ATTIOGBE-AGBEMADON Biova Mensah, direktoro de mezlernejo, membro de la komitato de UTE, Togolando

 DOUMEGNON Koffi, programisto en Informadiko, sekretario de ACE, estrarano de UTE, Togolando

 GBEGLO Koffi, instruisto en mezlernejo, kultura manaĝero, administranto de ACE, estro de la komitato de UTE, eks-estrarano de UEA, komitatano A de UEA, Togolando

 SAGBADJELOU Kokou, direktoro de bazlernejo, eks-komitatano de UEA, prezidanto de UTE, Togolando

 Alfred Kobina ARTHUR, instruisto, estrarano de GEM, Ganao

 ATIsso Eric, instruisto, estrarano de UTE, Togolando

 EKLOU Akouvi *, s-ino ATISSO, Togolando

 KOUESSAN Egouhouenou, membro de la komitato de Instituto Zamenhof, Togolando

 KPITI Zinsi *, s-ino ATTAGLO, Togolando

 DAVON Agossou, instruisto, membro de UTE, Togolando

 DAVON Essè, universitatano, membro de UTE, Togolandoeŭrop

 KOSSIVI Kossi Djiffa, instruisto, komitatano de UTE, Togolando

 KOSSIVI Affi Djatougbé *, librotenistino, Togolando

 ATTAGLO Elom, pedagogia direktoro de Instituto Zamenhof, prezidanto de JOTE, Togolando

 DRAVIE Etsri, instruisto, estrarano de la klubo Espero en Anyronkope, Togolando

 KOSSI Logossou, flegisto, prezidanto de la klubo Espero de Anyronkope, komitatano de UTE, Togolando

 ATTIOGBE-AGBEMADON Folly, membro de la klubo Juna Amikaro en Togolando

 ATTIOGBE-AGBEMADON Carine *, Studentino, Togolanda Esperantistino nun vivanta en Usono

 KPAKPO-KOUMI Adovi Leopold, instruisto, Togolanda Esperantisto vivanta en Francio

 AGBOLO Didier, librotenisto, estrarano de JOTE pri financoj, Togolando

 Birindwa Muŝosi, instruisto pri angla kaj informadiko, Kunordiganto de esperanto-kluboj en Bujhumburo, Burundio

 KUNAKEY Mana Blandine*, librotenistino, Vic-sekretario de JOTE, Togolando

 DOSSEH Mawuli, respondeculo pri la baznivelo de Instituto Zamenhof, Togolando

 SASSOU Ewoe *, s-ino SAGBADJELOU, komitatano A de UTE, Togolando

 AMAKOE Paul, flegisto, estrarano de la klubo Espero de Anyronkope, Togolando

 KANLIPOU Koami Daniel, arkivisto, eks-estrarano de UTE, Togolando

 Victor Lufimpu LUKO:AMA, policisto, Financa Konsilanto ĉe DKEA,  Nuna PREZIDANTO de KER, DR Kongo

 ABA EKLU Abatevi, plantoterapiisto, eks-sekretario de JOTE, Togolando

 ADJE Adjevi, studento, sekretario de UTE, Togolando

 TCHIKPE Privas, ŝtatoficisto, Prezidanto de BEA (Benina Esperanto-Asocio), Benino

 Princo Henriko OGUINYE, helpleciisto en Niĝeria Universitato, prezidanto de EFEN (Esperanto-Federacio en Niĝerio, Niĝerio

 MALANDA Emile, esploristo en Universitato de Kinŝaso, Prezidanto de DKEA (Demokratia Kongolanda Esperanto-Asocio), membro de la Afrika Komisiono de UEA, Demokratia Kongolando

 NGUEFACK Zedong Chamberline *, licenciulino pri beletro, Civita vickonsulino, Kamerunio

 Antoine KOUASSI KOUABLAN, komercisto, prezidanto de KEA (Kotdivuara Esperanto-Asocio), membro de la Afrika Komisiono de UEA, Eburbordo

 Malanda Jean Bosco, profesoro pri la franca, IKUE-reprezentanto en Demokratia Kongolando, DRK

 Hyacinthe Nicolas BADJI, Instruisto, Senegalio

 Bagassi Koura, Burkina Esperantisto nun vivanta en Usono

 CLUSE Florent, librotenisto, prezidanto de la klubo NEK de Niameo, Niĝerlando

 Atuu Waonaje, studanto pri pedagogio en Dar-es-Salamo, Tanzanio

 Jacques NYABENDA, studento, prezidanto de Unuiĝoj por Burundiaj Esperantistoj (UBE), Tanzanio

 Jean-Louis Madzella, Inspektisto pri edukado de Filozofio, prezidanto de Konga E-Unio, Popola Kongolando

 Ejiogu Benjamin, Niĝeria Esperantisto vivanta en Germanio

 Christophe BADIATE, Esperantisto Senegalia

 Kodjo AGBEMADON, librotenisto, eks-raportanto de la komitato de UTE (Togolando), eks-membro de UEA, nun vivanta en Germanio

 Thiombiano Mardia Oumarou, studento, membro de Niĝerlanda E-klubo, Niĝerlando

 Gedeon Nizeye, geologisto, membro de la Esperanta komisiono de SIPU, Burundio

 Waseka Alphonse ; instruisto, E-klubo de Goma, DR Kongolanda

 Costantine. Mashauri, grafikisto, estrarano de TEA, Tanzanio

 Akwasi Osei, kuracisto, estrarano de GEM (Ganaa Esperanto-movado), Ganao

 Jean Paul Alexis, prezidanto de E-klubo de Goma, DR Kongolando

 Libere Mudende, profesoro pri matematiko, membro de la Esperanta komisiono de SIPU, Burundio

 Axel von Blottnitz, Emeritulo, Komitatano de EASA, Pretoria, Respubliko de SudAfriko

 ADOKOU Folly, lignaĵisto, ekskomitatano de UTE, Togolando

 ASSOU AVOSSEY Affi Cecilia *, s-ino DOUMEGNON, frizistino, Togolando

 EDAH Gadoufia, dua protokolanto de la komitato de UTE, Togolando

 KOSSIVI Massan Judith *, membro de la komitato de Instituto Zamenhof, Togolando

 AYENA Tete, membro de la komitato de Instituto Zamenhof, Togolando

 Mechak Ezin, Instruisto en la Benina Lernejo LA RIMEDO, Benino

 Desire RABEVAZAHA, Prezidanto de Centro Internacia de Esperanto, Malagasio

 AMEVOR Rovema, eks-vic-prezidanto de UTE, muzikisto, Togolando

 Oliver MAZODZE, profesoro, prezidanto de Zimbabva E-Instituto, Zimbabvo

 Mohamed Bettahar, Alĝeria Esperantisto vivanta en Finnlando

 Elysee BY’ELONGO, DRKongolandano vivanta en Sudafriko

 Adjanouvi MENSAH, Togolanda Esperantisto vivanta en Islando

 Bernard Londoni, DRKongolandano vivanta en Usono

 Ambrose F. POLLE, E-instruisto, Tanzanio

 Willy KOKOUVI, Togolanda Esperantisto vivanta en Francio

 Basile AGBOLO, reprezentanto de IKUE, Togolando

 Moise SEDZRO, sekretario de JOTE, Togolando

 Michele SAVIGNAT-BELHOTE, eks-membro de Afrika Komisiono de UEA, dokumentalisto, Reunio

 AGBOLO Efoé, eks-prezidanto de E-klubo, Togolando

 H. Antoine DARGA, librotenisto en liceo, eks-estrarano de Eburborda Esperanto-Asocio, Eburbordo

 Fabien Butoyi, E-instruisto en klubo de burundia liceo, Burundio

 MBAZUMUTIMA Christine *, prezidantino de Dzaleka Esperanto Klubo, Malavio

* montras inecon

2. Kolektivoj

 DEKM Dzaleka Esperanto Klubo en Malavio

 NEK, Niĝerlanda Esperanto-Klubo, Niĝerlando

 TIETTI-Instituto de Esperanto en Togolando

 Unuiĝo Togolanda por Esperanto, Togolando

 Klubo BSEK en Owerri, Niĝerio

 Klubo en Orodo, Niĝerio

 Junulara Organizo de Togolandaj Esperantistoj, Togolando

 Société Internationale de Paix Universelle, komisiono de Esperanto, Burundio